Problemem dla młodych gmin jest zachowanie dróg, zapewnienie opieki zdrowotnej, rozwój sieci kanalizacyjnej. Takie wnioski idą z raportu Najwyższej Izby Kontroli. NIK ostrzega - rosnące zadłużenia gmin przyniosą jeszcze wiele problemów.

Trudności z budowaniem swoich założeń mają gminy, w jakich liczba cywilizacji nie przekracza pięciu tysięcy mieszkańców. Swoje robią niskie budżety i rozporoszona zabudowa, ale także stworzenie terenu.

W szkolnych ławkach zasiada coraz mniej uczniów. Powody? Niski przyrost naturalny, przeprowadzki, nauka poza zamieszkaną gminą. NIK podał przykład - w 2011 roku do szkół w gminie Dębowa Kłoda uczęszczało 71 % dzieci. W 2014 było ostatnie wyłącznie 67 %. W przypadku gminy Świerzno, ta kategoria zmalała z 99 % do 93 %.

Idealniejsze warunki nauczania zupełnie nie równają się lepszym skutkom w dziedzinie. W raporcie po kontroli można odnaleźć informację, iż w dziewięciu gminach zmniejszały się stale wyniki egzaminów na wynik podstawówki, i w sześciu - wyniki egzaminów gimnazjalnych: - W wypadku 85 proc. egzaminów otwartych na tył szkoły istotnej w latach 2011-2015 ich owoce były niższe niż przeciętne w województwach, i w 68 proc. i niższe niż zwykłe w powiatach. Z zmian w przypadku niemal 80 proc. egzaminów gimnazjalnych ich końce niekorzystnie odbiegały od zwykłych w województwie, zaś w 39 proc. dodatkowo w powiecie.

Co jeszcze pozostawia wiele do życzenia? Czytelnictwo. Osiemnaście z 21 gmin prowadziło biblioteki, wbrew tegoż ich ludzie czytali średnio cztery, trzy razy rzadziej niż mieszkańcy powiatów. Coś dobrego - poziom czytelnictwa w pięciu gminach o najwyższych wydatkach na biblioteki, był piękniejszy niż przeciętna w powiecie. Ba, nawet w terenie.

Kolejny problem - miejsca pochówku news. Tylko piętnaście z 21 skontrolowanych gmin, prowadziło cmentarze komunalne. Ludy nie próbowały osiągnąć w niniejszej rzeczy do porozumienia z drugimi samorządami. NIK podkreśla:

Jeśli zaś chodzi o ochronę zdrowotną, tylko trzy gminy realizowały profilaktyczne programy. Powody?

Kolejne złe wieści, wzrósł odsetek dróg gminnych w stanie niezadowalającym lub złym. W 2011 roku czynił on 32 %, trzy lata później już 35 %. NIK podkreśla: - W ośmiu gminach nie zadbano o przeprowadzanie przeglądów dróg czy nie robiono ich liście. Samym z początków pogarszającego się stanu dróg gminnych było dofinansowanie przez niemal całe skontrolowane gminy (19 z 21) nawet połowy kosztów remontów, modernizacji lub budowy dróg powiatowych.

Przyszłość małych gmin nie wygląda za różowo , ich sytuacja jest bowiem uzależniona od zmian demograficznych. Oraz na wsi proces starzenia się społeczeństwa przebiega szybciej. Dodatkowo NIK podkreśla, że we każdych skontrolowanych gminach faktyczna liczba ludzi była prostsza od wydawanej przez GUS (od 6 do 27 proc.). Oznacza więc o wielkich procesach migracyjnych, dotyczących całych rodzin.